Trong xã hội bận rộn ngày nay, việc tìm kiếm một loại thực phẩm vừa có thể giúp ngon miệng lại có tác dụng chữa bệnh quả thật là một việc không mấy dễ dàng đối với chúng ta. Và trong số những thực phẩm đó, không thể nào không kể đến măng tây – một loại thực phẩm đang được nhiều người ưa chuộng với hương vị thơm ngọt và rất giàu giá trị dinh dưỡng. Để hiểu được măng tây nấu gì, ăn măng tây có tác dụng gì thì các bạn đừng bỏ qua bài viết dưới đây nhé.
1. Măng tây là cây gì?
Cây măng tây tiếng Anh là Asparagus officinalis, là một loại cây đa niên thuộc Họ Măng tây với bản địa ở Âu châu, Bắc Phi và Tây Á. Ngày nay đọt non cây măng tây được trồng nhiều nơi dùng trong ẩm thực như một loại rau. Tùy thuộc vào khu vực, măng tây được thu hoạch ở châu Âu từ tháng 3 đến tháng 6 và được đánh giá cao như một loại rau. Loại thực phẩm này được du nhập vào Việt Nam trong khoảng những năm 1960 – 1970 và ngày càng xuất hiện nhiều trong các món ăn ở nước ta.
Măng tây ngày nay được biết đến như một loại rau cao cấp, còn được gọi là “rau hoàng đế“, được nhiều người yêu thích bởi hương vị thơm ngon, giòn ngọt. Vậy măng tây được trồng ở đâu? Ở Việt Nam, măng tây đã có thể trồng được, phổ biến ở các tỉnh thành như Bắc Ninh, Bạc Liêu, Trà Vinh, Bình Phước… và chất lượng cũng không thua kém gì măng tây nhập khẩu từ châu Âu.
2. Các loại măng tây hiện nay
Có tất cả 3 loại măng tây gồm: Măng tây xanh, Măng tây trắng và Măng tây tím.
- Măng tây xanh: Đây là loại măng tây được biết đến nhiều nhất và cũng là loại măng tây được trồng phổ biến ở Việt Nam. Loại măng tây này chứa nhiều thành phần dinh dưỡng tốt cho cơ thể và có vị đắng hơn măng tây trắng và măng tây tím.
- Măng tây trắng: Thực chất măng tây trắng cũng giống như măng tây xanh nhưng do được tạo ra trong quy trình khép kín, không được tiếp xúc với ánh sáng nên không thể sinh sản ra diệp lục, không thể có màu xanh lục như măng tây xanh. Cũng chính vì chỉ sống trong bóng tối nên ở Châu Âu người ta còn gọi măng tây trắng là “ma cà rồng của các loài thực vật”. Măng tây trắng có vị ngọt, ít đắng và mềm hơn măng tây xanh, đồng thời loại măng tây này cũng mập hơn và có giá trị dinh dưỡng cao, giá cũng cao hơn 2 loại măng tây còn lại do chi phí sản xuất cao.
- Măng tây tím: Loại măng tây này có ít chất xơ, mềm hơn, có thể ăn từ đầu đến gốc và đặc biệt là có vị ngọt thơm mùi trái cây dịu dàng. Màu tím của nó được tạo ra nhờ hàm lượng cao anthocyanins – một chất chóng oxy hóa mạnh.
3. Những giá trị dinh dưỡng không thể bỏ qua trong măng tây
Măng tây không chỉ có nhiều chất xơ mà còn chứa nhiều chất dinh dưỡng và khoáng chất tốt cho cơ thể như vitamin B6, canxi, magie, kẽm, vitamin A, vitamin C, vitamin E, vitamin K, riboflavin (B2), thiamin (B1), rutin, niacin, axit folic, sắt, phốt pho, kali, đồng, mangan, selen, crom và protein. Ngoài ra trong măng tây còn chứa inulin – một chất có tác dụng rất tốt cho hệ tiêu hóa và một ít chất béo bão hòa.
Theo Bảng thành phần thực phẩm Việt Nam của Bộ Y tế, trong 100 gram măng tây sẽ có những thành phần dinh dưỡng chủ yếu sau đây:
4. Măng tây ăn có tác dụng gì?
- Trị mất ngủ, cải thiện giấc ngủ, giúp cho giấc ngủ ngon hơn và sâu hơn.
- Tốt cho tim mạch, điều hòa huyết áp, giảm cholesterol trong máu và bảo vệ tim khỏe mạnh.
- Tốt cho hệ hô hấp: Khi bạn bị ho, khan tiếng hay viêm cổ họng có thể dùng rễ cây măng tây đem sắc nước uống để chữa trị.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Măng tây sẽ giúp cho cơ thể có một hệ miễn dịch khỏe mạnh hơn nhờ có hàm lượng cao vitamin C, vitamin E, chất xơ và protein có trong loại thực phẩm này, chống viêm, bảo vệ tế bào khỏi các gốc tự do.
- Măng tây giảm cân và ngăn ngừa lão hóa: Đây hẳn là một tác dụng tuyệt vời đối với chị em phụ nữ nào đang muốn xây dựng một bữa ăn cân bằng, duy trì vóc dáng thon thả đúng không nào. Bởi vì trong măng tây chứa nhiều chất xơ mà lại ít chất béo bão hòa nên đây chắc chắn là một loại rau phù hợp để giảm cân mà lại giúp cho làn da của chúng ta thêm xinh đẹp nữa đấy.
- Tốt cho đường ruột và hệ tiết niệu, giúp nhuận tràng và lợi tiểu.
- Tốt cho bà bầu và thai nhi: Axit folic trong trong măng tây là một chất cần thiết trong giai đoạn đầu của thai kỳ ở phụ nữ đang mang thai nên ăn măng tây sẽ là một cách tự nhiên đưa chất này vào cơ thể đấy.
- Ngoài ra, măng tây còn rất nhiều công dụng khác như cải thiện sức khỏe tình dục, giảm đau nhức trong kỳ kinh nguyệt, tốt cho mắt, ngăn ngừa bệnh trầm cảm, giúp xương chắc khỏe, cải thiện tuần hoàn máu, phòng chống suy giảm tĩnh mạch, v.v…
5. Măng tây ăn như thế nào?
Măng tây có thể đem luộc hay hấp cách thủy giúp giữ lại được hầu hết các dưỡng chất có lợi trong măng tây. Chúng ta cũng có thể kết hợp măng tây với tôm, thịt, … để tạo nên các món ăn hấp dẫn khác như gỏi, súp, xào. Ngoài ra, sinh tố hoặc nước ép từ măng tây tươi hoặc có thể kết hợp với loại rau củ khác cũng là một lựa chọn tuyệt vời đấy nhé.
Tuy nhiên trước khi làm việc gì cũng vậy, chuẩn bị luôn là một bước vô cùng quan trọng. Nấu ăn cũng vậy, để có một món ăn với măng tây thơm ngon thì trước hết các bạn cần biết cách chọn măng tây và sơ chế chúng trước nhé. Bước sơ chế sẽ giúp món ăn thêm phần ngon miệng, hấp dẫn và đẹp mắt nữa đấy.
5.1 Sơ chế măng tây
Chọn măng tây như thế nào?
Đầu tiên, chúng ta cần biết cách chọn măng tây tươi ngon. Nếu bạn là dân văn phòng và không có nhiều thời gian để nấu ăn thì bạn có thể chọn những ngọn măng tây thân mảnh để tiết kiệm thời gian chế biến. Nhưng xét về hương vị thì cả măng tây thân mảnh và thân mập đều thơm ngon.
Hiện nay, măng tây được bán khá nhiều ở các chợ lớn và siêu thị, vì vậy khi đi mua bạn hãy nhớ chọn măng tây tươi xanh, thân cứng, không bị mềm hoặc có màu sắc khác thường nhé. Đối với măng tây thân mập, trước khi chế biến bạn nên bào bỏ đi phần vỏ cứng. Còn khi bạn muốn làm các món xào hoặc salad thì mình khuyên bạn nên ưu tiên chọn loại măng tây thân mảnh nhé vì đỡ tốn thời gian, nhanh chín và dễ ăn hơn.
Rửa và làm sạch măng tây
Sau khi chọn được măng tây ngon, bạn nên rửa sạch phần cát lẫn trong các kẽ của ngọn măng tây dưới vòi nước chảy. Nếu cát ẩn bên trong phần ngọn, bạn có thể nhúng măng tây vào bát nước để làm sạch
Tiếp theo bạn cần cắt bỏ khoảng 5cm phần cuống của măng tây vì phần này thường cứng và không ngon. Còn nếu bạn đã bào bỏ vỏ măng tây thì chỉ cần cắt bỏ 2.5 cm thôi cũng được.
5.2 Món thứ nhất: Măng tây chần
Măng tây sau khi sơ chế thì bắc một nồi nước lên bếp, nấu sôi và thêm vào một chút muối. Khi nước sôi thì cho măng tây vào chần sơ qua khoảng 2 – 3 phút rồi vớt ra cho vào tô nước lạnh để giữ được độ xanh, giòn của măng tây.
Cách chế biến này rất đơn giản. Bạn có thể dùng như vậy ăn kèm với các món chính, đem xào hoặc đem trộn salad.
5.3 Món thứ hai: Măng tây xào bò
Nguyên liệu gồm:
- Thịt bò thăn: 200g
- Măng tây: 200g
- Cà rốt: 1 củ (thêm tùy thích nhé)
- Tỏi, hành tím
- Dầu ăn, nước mắm, dầu hào, đường, muối, tiêu
Thực hiện:
- Thịt bò thái mỏng rồi ướp với chút dầu ăn, dầu hào, hành tím, tiêu khoảng 15 phút cho thấm.
- Măng tây bỏ phần cứng rồi cắt khúc.
- Cà rốt gọt vỏ, cắt sợi vừa ăn.
- Chần sơ măng tây và cà rốt trong nồi nước sôi với một chút muối để giữ được độ xanh cho 2 loại rau này nhé.
- Bắc chảo lên bếp, thêm dầu ăn vào. Đợi dầu nóng thì cho tỏi băm vào phi thơm. Tiếp tục cho thịt bò vào xào hơi tái xíu rồi cho măng tây và cà rốt đã chần vào, đảo nhanh tay cho đều. Nêm nếm lại một lần nữa cho vừa miệng thì tắt bếp nhé.
- Cho tất cả ra đĩa rồi rắc thêm xíu tiêu lên trên cho thơm là hoàn thành rồi.
5.4 Món thứ ba: Măng tây xào tỏi
Nguyên liệu:
- Măng tây: 200g
- Tỏi băm
- Dầu ô liu, muối, tiêu
Thực hiện:
- Măng tây rửa sạch, cắt bỏ phần cứng rồi cắt khúc vừa ăn.
- Bắc chảo lên bếp, cho dầu ô liu vào. Đợi dầu nóng thì cho tỏi vào phi cho thơm rồi cho măng tây vào xào nhanh qua. Nêm nếm một chút muối cho đậm đà thì cho tiêu vào, đảo qua lại thêm 2 – 3 phút là được.
5.5 Món thứ tư: Canh sườn nấu măng tây
Nguyên liệu:
- Sườn heo: 200g
- Măng tây: 200g
- Đậu phụ trắng: 1 miếng
- Hành lá, muối, đường, nước mắm
Thực hiện:
- Măng tây cắt bỏ phần già cứng, rửa sạch, cắt ngắn khoảng 4cm.
- Sườn heo cho vào nồi nước luộc sơ qua cho sạch máu bẩn và khử bớt mùi tanh rồi vớt ra cho vào 1 nồi nước mới. Lúc này hầm sườn lấy nước ngọt, vớt bọt cho nước không bị đục nhé.
- Hầm sườn khoảng 45 phút cho mềm thì cho thêm đậu hũ vào, nêm chút muối, đường, nước mắm cho vừa ăn.
- Cuối cùng, cho măng tây vào nấu chín xong thì múc ra tô, rắc thêm hành lá và xíu tiêu thì hoàn hảo.
5.6 Món thứ năm: Cháo măng tây cho bé ăn dặm
Nguyên liệu:
- Gạo tẻ: 20g
- Măng tây: 150g
- Tôm tươi: 20g
- Muối, dầu ô liu
Thực hiện:
- Gạo tẻ đem vo sạch. Cho gạo tẻ vào nồi nấu thành cháo gạo tẻ. Đợi cháo nhừ thì cho tôm vào đảo đều.
- Măng tây rửa sạch, bỏ phần cứng xong thì băm nhỏ rồi cho vào máy xay sinh tố xay nhuyễn.
- Tôm tươi rửa sạch, rút bỏ chỉ lưng tôm rồi băm nhuyễn.
- Đợi tôm chín thì cho măng tây vào nấu tiếp.
- Sau khi các nguyên liệu đã chín thì nêm thêm một chút muối và dầu ô liu tùy theo khẩu vị của bé nhé.
- Lưu ý: Vì nấu cho bé yêu nên bạn không nên dùng bột ngọt vì bột ngọt không tốt cho bé còn nhỏ đâu đấy.
5.7 Món thứ sáu: Súp cua măng tây
Nguyên liệu:
- Thịt cua đã làm sạch: 200g
- Măng tây xanh: 300g
- Nấm mèo: 3g
- Trứng gà: 2 quả
- Bột bắp pha với nước lọc thành hỗn hợp nước bột bắp: 3 thìa
- Nước luộc cua: 300 ml
- Gia vị
Thực hiện:
- Cua mua về làm sạch rồi đem luộc chín. Tách lấy thịt cua ra để riêng, nước luộc cua giữ lại 300ml.
- Măng tây cắt bỏ phần cứng, rửa sạch bụi bẩn rồi cắt khúc vừa ăn khoảng 4 – 5cm.
- Nấm mèo ngâm mềm rồi cắt sợi nhỏ.
- Trứng gà đập ra tô, khuấy tan đều.
- Bắc nồi nước luộc cua lên bếp nấu sôi, cho nấm mèo thái sợi vào. Các bạn chú ý vớt bọt nhé để giữ nước trong nha.
- Tiếp theo cho thịt cua và măng tây vào nấu chín. Măng tây chín rất nhanh, nấu khoảng 2 phút là chín rồi nhé nên tiếp tục cho trứng gà từ từ vào, vừa đổ vừa khuấy đều tay để tạo thành sợi trứng cho đẹp mắt.
- Nêm nếm gia vị cho vừa ăn rồi cho bột bắp đã pha với nước vào khuấy tiếp cho súp sánh lại.
5.8 Món thứ bảy: Gỏi măng tây
Nguyên liệu:
- Măng tây: 200g
- Mực ống: 200g
- Tôm tươi: 100g
- Cà rốt: 1 củ
- Hành tây: 1 củ
- Giấm: 2 muỗng canh
- Đường: 2 muỗng canh
- Dầu ô liu
- Một chút muối
- Rau thơm thái nhuyễn: vừa đủ
- Đậu phộng đâm nhỏ
Thực hiện:
- Măng tây rửa sạch, bỏ phần già cứng, cắt khúc khoảng 5 cm.
- Chần sơ măng tây với nước sôi có pha chút muối rồi vớt ra để vào tô nước lạnh để giữ độ giòn và màu xanh cho măng tây.
- Mực ống làm sạch rồi cắt miếng khứa ca rô xéo cho đẹp rồi đem luộc chín.
- Tôm tươi lột vỏ, rút chỉ lưng và đem luộc chín.
- Cà rốt, củ hành tây gọt vỏ, thái sợi.
- Cho măng tây, mực ống, tôm, cà rốt, hành tây vào tô rồi thêm giấm, đường, dầu ô liu vào trộn đều cho thấm gia vị.
- Cuối cùng bày ra đĩa, rắc rau thơm và đậu phộng lên trên là hoàn thành rồi.
5.9 Món thứ tám: Nước ép táo + măng tây
Nguyên liệu:
- Măng tây: 200g
- Táo: 1 trái
- 1/4 trái chanh
- Mật ong
Thực hiện:
- Măng tây rửa sạch, bỏ phần già cứng, lấy phần non cắt khúc.
- Táo rửa sạch rồi đem cắt múi nhỏ.
- Chanh vắt lấy nước cốt.
- Tiếp theo, cho măng tây cùng táo cắt múi vào máy ép lấy nước, xong thì bạn cho thêm tí nước chanh vào.
- Cuối cùng cho mật ong vào khuấy đều và thưởng thức thôi nào.
6. Những lưu ý khi sử dụng măng tây
- Măng tây chứa nhiều chất xơ rất tốt cho cơ thể nhưng nếu ăn quá nhiều sẽ làm giảm độ ẩm của ruột non, gây hiện tượng táo bón và đau bụng.
- Những người bị cao huyết áp mà đang dùng thuốc để điều trị đi kèm thì không nên ăn măng tây, vì măng tây có tác dụng làm giảm huyết áp nên nếu dùng thuốc mà còn ăn loại rau này thì sẽ làm cho huyết áp bị tụt xuống mức không thể kiểm soát, dẫn đến tfnh trạng nguy hiểm.
- Không nên luộc măng tây trong nồi sắt vì trong măng tây có chứa chất phản ứng với sắt làm đổi màu măng tây và nồi sắt gây độc hại.
- Nếu bạn sử dụng măng tây nhưng có các phản ứng như: ngứa cổ họng, phát ban, buồn nôn, chóng mặt, đầy hơi,… thì nên ngưng ăn loại rau này nhé vì bạn đã bị dị ứng với nó rồi.
- Những người bị bệnh phù nề do rối loạn suy tim hoặc thận thì không nên món ăn có măng tây để tránh gây ảnh hưởng xấu đến tình trạng bệnh.
- Ngoài ra, măng tây có chứa nhiều purin nên những người bị gout nên hạn chế ăn vì có thể làm cho họ bị đau khớp.
Qua bài viết này mình hi vọng có thể đem đến cho các bạn một cái nhìn tổng quát về măng tây cũng như những món ngon hấp dẫn nhưng dễ làm về măng tây rồi. Hi vọng bài viết này sẽ cung cấp những kiến thức hữu ích giúp cho các bạn có thể nấu những món ăn ngày càng ngon hơn cho chính gia đình thân yêu của mình nhé!